Wady wzroku – krótkowzroczność zwyrodnieniowa
Krótkowzroczność zwyrodnieniowa i wysoka krótkowzroczność – dlaczego są niebezpieczne dla oczu?
Krótkowzroczność (miopia) jest zaburzeniem refrakcji oka, w którym obraz skupia się przed siatkówką, a nie bezpośrednio na niej, co powoduje nieostre widzenie obiektów znajdujących się w oddali. W przypadku wysokiej krótkowzroczności, gdy wada przekracza -6,00 dioptrii, dochodzi do znacznego wzrostu długości gałki ocznej powyżej 26,00 mm. Powoduje to szereg zmian w budowie oka czego skutkiem jest znaczny wzrost ryzyka powikłań. Dla najbardziej zaawansowanych przypadków wysokiej krótkowzroczności wprowadzono określenie krótkowzroczność zwyrodnieniowa (patologiczna), w której obserwujemy charakterystyczne zmiany siatkówki i twardówki oka.
Różnica między krótkowzrocznością zwyrodnieniową a wysoką krótkowzrocznością
Wysoka krótkowzroczność i krótkowzroczność zwyrodnieniowa to dwa powiązane, ale różniące się między sobą schorzenia oczu.
- Wysoka krótkowzroczność odnosi się do sytuacji, w której wada wzroku przekracza -6,00 dioptrii. To przede wszystkim problem refrakcyjny – oko jest nadmiernie wydłużone, co powoduje, że obraz skupia się przed siatkówką. Osoby z wysoką krótkowzrocznością są bardziej narażone na powikłania, takie jak odwarstwienie siatkówki, jaskra czy zaćma, ale nie zawsze dochodzi u nich do zwyrodnieniowych zmian w strukturze oka.
- Krótkowzroczność zwyrodnieniowa (patologiczna) to bardziej zaawansowana forma krótkowzroczności, w której oprócz wydłużenia gałki ocznej, dochodzi do postępujących, degeneracyjnych zmian w strukturach oka, zwłaszcza w siatkówce. Schorzenie może prowadzić do znacznych uszkodzeń narządu wzroku, takich jak uszkodzenie plamki, rozdarcie siatkówki, krwotoki czy rozwój wtórnej jaskry. Krótkowzroczność zwyrodnieniowa jest jedną z głównych przyczyn ślepoty i wymaga intensywnej opieki medycznej, która może zapobiec postępowi choroby.
Dlaczego wysoka krótkowzroczność jest niebezpieczna?
Wysoka krótkowzroczność zwiększa ryzyko pojawienia się poważnych chorób oczu, takich jak:
- odwarstwienie siatkówki – przy wysokiej krótkowzroczności gałka oczna jest nadmiernie wydłużona, co powoduje napięcie siatkówki i zwiększa ryzyko jej odwarstwienia; taki stan wymaga natychmiastowej interwencji medycznej, ponieważ odwarstwienie siatkówki może prowadzić do utraty wzroku;
- jaskra – osoby z wysoką krótkowzrocznością są bardziej narażone na rozwój jaskry, która uszkadza nerw wzrokowy i może prowadzić do nieodwracalnej ślepoty;
- zaćma – wysoka krótkowzroczność zwiększa ryzyko wcześniejszego rozwoju zaćmy, czyli zmętnienia soczewki oka, co pogarsza jakość widzenia.
Krótkowzroczność zwyrodnieniowa – zagrożenie dla oczu
Krótkowzroczność zwyrodnieniowa (patologiczna) to zaawansowana forma krótkowzroczności, która jest główną przyczyną utraty wzroku u osób w wieku produkcyjnym na całym świecie. W schorzeniu dochodzi do postępującego wydłużenia gałki ocznej, co skutkuje rozciąganiem i osłabieniem tkanek oka, w tym siatkówki. Jedną ze zmian charakterystycznych dla krótkowzroczności zwyrodnieniowej jest garbiak tylny, czyli uwypuklenie ściany gałki ocznej o promieniu krzywizny mniejszym niż promień ściany gałki ocznej. W miejscu występowania garbiaka tylnego często dochodzi do pojawienia się uszkodzeń siatkówki, które nazywamy makulopatią krótkowzroczną.
Rodzaje makulopatii krótkowzrocznej
- Makulopatia zanikowa – dochodzi tutaj do pojawienia się ognisk zaniku siatkówki i naczyniówki, które w raz z wiekiem zwiększają swoją powierzchnię.
- Makulopatia neowaskularna – w tym przypadku pod siatkówką pojawiają się nieprawidłowe naczynia, które nazywamy neowaskularyzacją plamkową. Konsekwencją może być krwawienie, obrzęk siatkówki, a w końcu blizna znacznie obniżająca ostrość wzroku.
- Makulopatia trakcyjna – związana jest nieprawidłowościami na styku ciała szklistego i siatkówki. Skutkiem nieprawidłowych trakcji może być rozwarstwienie lub odwarstwienie siatkówki w dołku, pełnościenny otwór w plamce czy błona przedsiatkówkowa.
Dlaczego profilaktyka i leczenie są kluczowe?
Zarówno wysoka krótkowzroczność, jak i krótkowzroczność zwyrodnieniowa wymagają regularnego monitorowania przez specjalistów. Wczesne wykrycie zmian oraz odpowiednie leczenie znacząco wpływają na zmniejszenie ryzyka poważnych komplikacji, które mogą prowadzić do trwałej utraty wzroku. Terapie obejmują m.in. farmakoterapię, leczenie laserowe oraz chirurgiczne, co pomaga w kontrolowaniu postępu choroby. Dbanie o oczy, regularne badania i wczesne wykrywanie zmian mogą skutecznie uchronić wzrok przed poważnymi konsekwencjami związanymi z obiema formami krótkowzroczności. Aktualnie realizowany jest program badań klinicznych, obejmujący najnowsze terapie w leczeniu krótkowzroczności zwyrodnieniowej.