Choroby powierzchni oka

Co to jest stożek rogówki?

stożek rogówki zabieg

Stożek rogówki to choroba, która powoduje postępujące ścieńczanie rogówki oka, skutkujące stopniowym uwypukleniem, kształtem przypominającym stożek. Choroba rzadko prowadzi do całkowitej ślepoty, choć może znacząco pogorszyć ostrość wzroku, a w ok. 20% przypadków doprowadzić do konieczności przeszczepu rogówki.

Stożek rogówki zazwyczaj dotyka obojga oczu, a typową cechą choroby jest jej nierównomierne postępowanie.

Co to jest cross-linking?

Cross-linking, x-linking jest zabiegiem stosowanym głównie w leczeniu stożka rogówki o niewielkim stopniu zaawansowania. Innymi wskazaniami do zabiegu są pozostałe choroby oczu przebiegające z postępującym zmniejszeniem grubości rogówki oraz nabyte zaburzenia kształtu rogówki po innych zabiegach.

Procedura ta została opracowana w Technical University w Dreźnie w Niemczech w połowie lat 90. ubiegłego stulecia (prof. Theo Seiler, Gregore Wollensak, Eberhard Spoerl), ale bezpieczeństwo i skuteczność tej metody zostały zweryfikowane za pomocą badań naukowych dopiero niedawno.

Zabieg polega na nasączeniu tkanki rogówki ryboflawiną (witaminą B2) i poddaniu jej działaniu światła ultrafioletowego A (o długości fali 365 nm). Efektem jest tworzenie się nowych połączeń, tzw. wiązań krzyżowych, między włóknami kolagenu (stąd angielska nazwa zabiegu cross-linking, sieciowanie włókien kolagenu). Dodatkowe wiązania między włóknami kolagenu obecnymi w zrębie rogówki powodują, że rogówka staje się bardziej sztywna i odporna (utwardzona).

Celem zabiegu cross-linking jest przekształcenie stożka rogówki z postaci postępującej w postać niepostępującą. W wielu przypadkach udaje się również uzyskać częściowe zmniejszenie zaawansowania choroby.

Jak przebiega zabieg cross-linking?

Typowo zabieg cross-linking wykonuje się po uprzednim zdjęciu nabłonka w centralnej części rogówki. W tym celu oko znieczula się za pomocą kropli, a następnie usuwa nabłonek z wykorzystaniem 18% roztworu alkoholu (tak jak przy laserowej korekcji wad wzroku metodą LASEK). Następnie, w kilkuminutowych odstępach, podaje się na rogówkę krople roztworu ryboflawiny (witaminy B2) przez 30 min.

Kolejnym etapem jest naświetlanie światłem ultrafioletowym UVA (o długości fali 365 nm) przez 30 min, w czasie którego nadal podaje się krople ryboflawiny. Po zakończeniu naświetlania na rogówkę zakładana jest opatrunkowa soczewka kontaktowa, której nie należy zdejmować aż do badania kontrolnego. Po zabiegu, przez kilka dni, mogą utrzymywać się znaczne dolegliwości bólowe, do czasu pokrycia powierzchni oka nowym nabłonkiem.

Nowszą, ale też słabiej przebadaną metodą jest cross-linking bez zdejmowania nabłonka rogówki. Czas wysycania rogówki ryboflawiną w tym przypadku jest znacznie dłuższy (ponad 2 godziny), a samo naświetlanie światłem UV trwa 30 min. Zaletą procedury bez zdejmowania nabłonka jest możliwość wykonania zabiegu w nieco bardziej zaawansowanych stadiach choroby, przy trochę cieńszej rogówce, a ponadto szybkie gojenie i brak dolegliwości pooperacyjnych. Wadą jest wyższa cena preparatu zawierającego ryboflawinę oraz fakt, że liczba dostępnych wyników badań naukowych jest mniejsza.

Przygotowanie do zabiegu

Na około 2 tygodnie przed kwalifikacją i zabiegiem należy przerwać noszenie soczewek kontaktowych, przynajmniej w oku, które będzie poddane leczeniu. Kilka dni przed zabiegiem pacjent wpuszcza krople antybiotykowe do oka, które będzie poddane procedurze cross-linking. W dniu zgłoszenia się na zabieg nie można być przeziębionym lub w trakcie leczenia chorób zapalnych.

Po zabiegu

Pod koniec zabiegu cross-linking ze zdjęciem nabłonka rogówki na oko zakładana jest opatrunkowa soczewka kontaktowa. Nie należy jej zdejmować ani trzeć oczu, mimo występowania dolegliwości bólowych. Jeżeli zabieg wykonywany jest bez zdjęcia nabłonka, na oko zakładany jest opatrunek zdejmowany przez lekarza następnego dnia w czasie wizyty kontrolnej.

Do czasu pierwszej kontroli okulistycznej należy stosować odpowiednie leki, zgodnie z zaleceniami lekarza okulisty kwalifikującego do zabiegu. W tym czasie nie powinno się zakładać twardej soczewki kontaktowej, a w razie jakichkolwiek wątpliwości skontaktować się z lekarzem okulistą. Pełny efekt uzyskuje się po kilku miesiącach od zabiegu.

W tym czasie nie powinno się zakładać twardej soczewki kontaktowej.

W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zapytać lekarza okulistę.

Pełny efekt uzyskuje się po kilku miesiącach od zabiegu.

Laserowe wyrównanie stożka rogówki – zabiegi topoguided

W Klinice Okulistycznej OFTALMIKA przeprowadzamy nowoczesne zabiegi laserowe wyrównania stożka rogówki, tzw. zabiegi topoguided („topo” mapa, guided „przewodnik”). Po laserowym wyrównaniu stożka rogówki następuje znaczna poprawa widzenia.

Przed zabiegiem wykonujemy szczegółowe badanie rogówki – topografię rogówki. Zabieg topoguided polega na indywidualnym działaniu lasera w każdym punkcie rogówki w celu wyrównania jej powierzchni. Dzięki temu rogówka uzyskuje lepszy, regularny kształt. Stożek rogówki zostaje zniwelowany wraz z towarzyszącym mu astygmatyzmem.

W większości przypadków zabiegowi topoguided towarzyszy cross-linking.

Twarde, miękkie i hybrydowe soczewki do korekcji stożka rogówki

W przypadkach zaawansowanego stożka rogówki, a także przy wysokich wadach refrakcji (w tym również wysokim astygmatyzmie) w Klinice Okulistycznej OFTALMIKA stosujemy twarde (sztywne) soczewki kontaktowe. Pacjentom, którzy mają trudności z ich stosowaniem, polecamy natomiast soczewki hybrydowe, które nie gwarantują idealnej korekcji jak twarde soczewki, ale warto je wybrać ze względu na większy komfort użytkowania.

Proste wady refrakcji (krótkowzroczność, nadwzroczność, astygmatyzm, prezbiopię) korygujemy za pomocą miękkich soczewek kontaktowych. Dobór odpowiednich soczewek jest zawsze uzależniony od indywidualnych preferencji pacjentów oraz ich potrzeb wzrokowych.

Pierścienie śródrogówkowe INTACS, opracowane przez amerykańską firmę Addition Technology

Dostępne w Klinice Okulistycznej OFTALMIKA, implanty INTACS są alternatywą dla osób, które nie tolerują twardych soczewek kontaktowych.

Zabieg wszczepienia implantów INTACS ma na celu poprawę funkcjonalnego widzenia, jednak po zabiegu pacjenci nadal wymagają korekcji za pomocą soczewek kontaktowych czy okularów.

Pierścienie śródrogówkowe INTACS przywracają bardziej naturalny, kopułowaty kształt rogówki, stwarzają możliwość poprawy jakości widzenia i opóźniają konieczność przeszczepu rogówki u większości pacjentów. Okres rekonwalescencji trwa ok. 1-2 tygodnie, jednak zmiany w widzeniu mogą zachodzić jeszcze kilka miesięcy po zabiegu.

Zabieg jest wykonywany w znieczuleniu kroplami. W naszej Klinice do wszczepu wykorzystujemy nowoczesny laser femtosekundowy FEMTO LDV Z8, co znacznie poprawia dokładność i bezpieczeństwo zabiegu.

Zabieg przeszczepu rogówki

W 2008 r., po czterdziestoletniej przerwie, jako pierwszy w regionie kujawsko-pomorskim, przeszczep rogówki wykonał prof. dr hab. med. Bartłomiej Kałużny z Kliniki Okulistycznej OFTALMIKA. Przeszczep rogówki jest jedyną szansą uratowania wzroku u pacjentów z zaawansowanym stożkiem rogówki, jeśli zawiodły wszystkie inne metody leczenia. Zabieg można połączyć m.in. z usunięciem zaćmy.

Przed zabiegiem konieczne jest potwierdzenie szeregiem badań dobrego ogólnego stanu zdrowia pacjenta. W Klinice Okulistycznej OFTALMIKA przeszczep rogówki jest przeprowadzany za pomocą lasera femotosekundowego. Całe pole operacyjne ma tylko ok. 1 cm². Podczas zabiegu lekarz wymienia rogówkę na całej grubości (przeszczepienie drążące) lub tylko jej część (przeszczepienie warstwowe).

Rekonwalescencja po przeszczepie drążącym trwa 6–9 miesięcy, a po przeszczepie warstwowym ok. 3–6 miesięcy. Tyle czasu potrzeba, aby rogówka zrosła się i nabrała prawidłowego kształtu, a pacjent odzyskał ostrość wzroku. W okresie rekonwalescencji konieczne jest zażywanie leków hamujących odrzucenie przeszczepionej rogówki.